Monitoring wizyjny w placówkach oświatowych zgodnie z RODO i prawem oświatowym
Współczesne placówki oświatowe coraz częściej korzystają z monitoringu wizyjnego w celu zapewnienia bezpieczeństwa uczniów, pracowników oraz ochrony mienia. Jednak stosowanie tego rodzaju nadzoru wiąże się z koniecznością przestrzegania przepisów prawa, w tym rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/679 z 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.Urz. UE L z 2016 r. 119, s. 1 ze zm.) – dalej RODO oraz art. 108a Prawa oświatowego.
Podstawy prawne stosowania monitoringu
Zgodnie z art. 108a Prawa oświatowego, dyrektor szkoły może wprowadzić monitoring wizyjny, jeśli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa uczniów i pracowników lub ochrony mienia. Decyzja ta musi być uzgodniona z organem prowadzącym szkołę oraz skonsultowana z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem uczniowskim.
Monitoring w placówkach oświatowych nie może być wykorzystywany do nadzorowania pracy nauczycieli oraz innych pracowników. Jest to ważny aspekt, który podkreśla RODO, zakładające konieczność minimalizacji ingerencji w prywatność pracowników i uczniów.
Ograniczenia stosowania monitoringu
Nie wszystkie przestrzenie w placówkach oświatowych mogą być objęte monitoringiem. Art. 108a ust. 3 Prawa oświatowego zabrania stosowania kamer w:
- salach lekcyjnych,
- pomieszczeniach do pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
- pomieszczeniach sanitarnohigienicznych,
- szatniach i przebieralniach,
- gabinetach profilaktyki zdrowotnej,
- pokojach przeznaczonych do odpoczynku pracowników.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy istnieje realne zagrożenie dla bezpieczeństwa uczniów i pracowników, a zastosowane techniki nie naruszają godności oraz innych dóbr osobistych osób monitorowanych.
Przechowywanie i przetwarzanie nagrań
Nagrania z monitoringu zawierają dane osobowe, dlatego muszą być przetwarzane zgodnie z RODO. Szkoła może przechowywać nagrania przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia ich rejestracji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej. Po tym okresie nagrania powinny zostać trwale usunięte.
Obowiązki informacyjne dyrektora szkoły
Zgodnie z przepisami, dyrektor szkoły ma obowiązek:
- Poinformować uczniów i pracowników o wprowadzeniu monitoringu co najmniej 14 dni przed jego uruchomieniem.
- Oznaczyć pomieszczenia i teren objęty monitoringiem w sposób czytelny i widoczny.
- Uzyskać zgodę organu prowadzącego na wdrożenie monitoringu.
- Zastosować odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby chronić przechowywane nagrania przed nieuprawnionym dostępem.
Najczęstsze Pytania (FAQ)
Czy szkoła może stosować monitoring wizyjny?
Tak, dyrektor szkoły lub placówki może wprowadzić monitoring, jeśli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa lub ochrony mienia. Musi to jednak nastąpić w uzgodnieniu z organem prowadzącym oraz po konsultacji z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem uczniowskim.
Jakie są ograniczenia stosowania monitoringu w placówkach oświatowych?
Zgodnie z art. 108a Prawa oświatowego:
- Monitoring nie może być stosowany do nadzorowania jakości pracy nauczycieli.
- Monitoring nie obejmuje pomieszczeń takich jak sale dydaktyczne, szatnie, pomieszczenia sanitarne, chyba że jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa.
Jak długo można przechowywać nagrania z monitoringu?
Nagrania mogą być przechowywane maksymalnie przez 3 miesiące od dnia ich zarejestrowania, po czym powinny zostać usunięte, o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej.
Jakie obowiązki ma dyrektor szkoły w związku z monitoringiem?
Dyrektor szkoły ma obowiązek:
- Poinformować uczniów i pracowników o planowanym monitoringu co najmniej 14 dni przed jego uruchomieniem.
- Oznaczyć teren monitorowany w sposób czytelny i widoczny.
- Uzyskać zgodę organu prowadzącego na wprowadzenie monitoringu i na środki ochrony danych.
Co zrobić, jeśli rodzic wnosi o zainstalowanie kamer w klasie?
Zainstalowanie kamer w sali lekcyjnej wymaga spełnienia określonych warunków, w tym:
- Udowodnienia, że istnieje realne zagrożenie dla bezpieczeństwa uczniów.
- Zapewnienia, że monitoring nie naruszy godności osób.
- Zastosowania technik uniemożliwiających identyfikację osób.
Jednocześnie monitoring nie może być stosowany jako środek do oceny jakości pracy nauczycieli.
Czy rodzice mogą mieć dostęp do nagrań z monitoringu?
Dostęp do nagrań przysługuje wyłącznie w celu realizacji celu, dla którego monitoring został wprowadzony, np. w przypadku incydentu związanego z bezpieczeństwem ucznia. Przetwarzanie danych podlega zasadom RODO.
Podsumowanie
Monitoring wizyjny w placówkach oświatowych jest dopuszczalny, ale jego stosowanie musi być zgodne z przepisami Prawa oświatowego i RODO. Dyrektorzy szkół muszą przestrzegać zasad informowania, ograniczonego przechowywania danych oraz ochrony prywatności uczniów i pracowników.