Zimowe szaleństwo na nartach to chwile pełne adrenaliny, radości i niezapomnianych widoków. Ale co, jeśli ta beztroska chwila zamienia się w dramat? Wypadki na stoku niestety się zdarzają. Czy wiesz, kto ponosi odpowiedzialność, gdy na stoku dojdzie do zderzenia, kontuzji lub innego nieszczęśliwego zdarzenia? Przyjrzyjmy się temu z bliska.
1. Twoja odpowiedzialność jako narciarza
Na stoku, podobnie jak na drodze, obowiązują zasady!
Zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich osoby uprawiające narciarstwo lub snowboarding na obowiązane są do zachowania należytej staranności w celu ochrony życia i zdrowia własnego oraz innych osób, a w szczególności:
- zapoznania się z zasadami regulaminami i ich przestrzeganie
- stosowania się do znaków nakazu i zakazu umieszczanych przez zarządzającego zorganizowanym terenem narciarskim;
- zjeżdżania z szybkością dostosowaną do swoich umiejętności oraz stopnia trudności i stanu trasy, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu;
- użytkowania sprawnego technicznie sprzętu narciarskiego i snowboardowego odpowiedniego do rodzaju podejmowanej aktywności, zgodnie z jego przeznaczeniem i zasadami użycia;
- bezzwłocznego informowania ratowników narciarskich o zaistniałym wypadku lub zaginięciu osoby oraz o innych zdarzeniach nadzwyczajnych mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo osób.
- do ukończenia 16 roku życia, używać w czasie jazdy kasku ochronnego
Ustawa zakazuje uprawiania narciarstwa lub snowboardingu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, za co zgodnie z ustawą grozi odpowiedzialność karna !!
„Art. 30. [Zakaz uprawiania narciarstwa lub snowboardingu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego]
1. Zabrania się uprawiania narciarstwa lub snowboardingu na zorganizowanym terenie narciarskim w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.
2. Zarządzający zorganizowanym terenem narciarskim lub osoba przez niego upoważniona może odmówić wstępu albo nakazać opuszczenie zorganizowanego terenu narciarskiego osobie, której zachowanie wyraźnie wskazuje, że znajduje się ona w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.”
„Art. 45. [Uprawianie narciarstwa w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego; dopuszczanie do uprawiania narciarstwa z naruszeniem obowiązku używania kasku ochronnego]
1. Kto uprawia narciarstwo lub snowboarding na zorganizowanym terenie narciarskim w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, podlega karze grzywny.
2. Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad osobą do ukończenia 16 roku życia, dopuszcza do uprawiania narciarstwa zjazdowego lub snowboardingu przez tę osobę, na zorganizowanym terenie narciarskim, bez kasku konstrukcyjnie do tego przeznaczonego, podlega karze grzywny.”
Jeśli naruszysz te zasady i spowodujesz wypadek, możesz zostać pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej. To znaczy, że będziesz musiał pokryć koszty leczenia poszkodowanego, zadośćuczynić mu za ból i cierpienie, a nawet pokryć straty materialne (np. zniszczony sprzęt).
Każdy narciarz powinien przestrzegać również tzw. „Dekalogu FIS” – międzynarodowych zasad bezpieczeństwa, które jasno określają, jak zachowywać się na stoku, Dekalog FIS jest zbiorem reguł obowiązujących na stokach całego świata, zapoznaj się z nim zanim wyruszysz na trasy:
Dbaj o innych na stoku
Każdy narciarz powinien jeździć tak, by nie narażać innych na niebezpieczeństwo ani szkody.
Kontroluj prędkość
Dostosuj tempo jazdy do swoich umiejętności, warunków na trasie i pogody.
Wybieraj bezpieczny kierunek
Osoby jadące z góry powinny unikać torów jazdy, które mogłyby doprowadzić do kolizji z narciarzami poniżej.
Wyprzedzaj z rozwagą
Możesz wyprzedzać z dowolnej strony, ale zawsze w odpowiedniej odległości, aby nie stwarzać ryzyka potrącenia.
Zachowaj ostrożność przy włączaniu się do ruchu
Rozpoczynając jazdę lub krzyżując tory innych, upewnij się, że nie stworzysz zagrożenia dla siebie i innych narciarzy.
Unikaj zatrzymywania się na trasie
Zatrzymuj się tylko w sytuacjach koniecznych, zwłaszcza omijaj miejsca, gdzie widoczność jest ograniczona. Jeśli upadniesz, jak najszybciej opuść tor jazdy.
Podchodź poboczem
Wspinając się w górę stoku lub schodząc na dół, trzymaj się pobocza, a przy słabej widoczności całkowicie schodź z trasy.
Respektuj znaki na trasie
Zawsze przestrzegaj oznaczeń i wskazówek umieszczonych na trasach narciarskich.
Reaguj w razie wypadku
Jeśli jesteś świadkiem wypadku, masz obowiązek pomóc poszkodowanemu.
Podaj swoje dane po wypadku
Jeśli brałeś udział w wypadku lub go widziałeś, powinieneś udostępnić swoje dane osobowe.
Nie jest on co prawda częścią prawa stanowionego w Polsce, ale może być traktowany jako wzorzec prawidłowego zachowania na stoku, zasady te upublicznione są na większości stoków narciarskich w Polsce.
2. Odpowiedzialność zarządcy stoku
Czy stok, na którym doszło do wypadku, był dobrze przygotowany? Czy oznakowanie tras było czytelne? Czy ostrzeżono Cię o niebezpiecznych miejscach?
Za wypadek na stoku może też odpowiadać prowadzący stok narciarski, jeżeli do wypadku doszło przez jego zaniedbanie gdyż zgodnie z ustawą ma on obowiązek w szczególności:
- przygotować, oznakować oraz zabezpieczyć teren, służąc do uprawiania narciarstwa i snowboardingu,
- zapewnić ratownictwo narciarskie,
- określić i upowszechnić regulamin korzystania z terenu,
- informować o warunkach narciarskich,
- wyłączyć z ruchu narciarskiego i oznaczyć tereny zagrożone lawinami,
- oświetlić tereny udostępnione do korzystania po zmroku.
- Zarządca stoku ma obowiązek zapewnić bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom. Zaniedbania mogą skutkować jego odpowiedzialnością, np. gdy:
- trasa narciarska nie była odpowiednio zabezpieczona (np. brak siatek ochronnych przy stromych zboczach),
- nie oznaczono przeszkód lub niebezpiecznych miejsc,
- warunki na stoku nie spełniały standardów (np. lód na trasie bez ostrzeżenia).
W takim przypadku możesz ubiegać się o odszkodowanie bezpośrednio od zarządcy stoku.
Roszczenie może obejmować odszkodowanie, a więc wszelkie poniesione koszty np. leczenia, rehabilitacji można również domagać się zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
3. Co z wypadkami z udziałem dzieci?
Wyobraź sobie, że dziecko nieostrożnie wjeżdża w innego narciarza. Kto odpowiada? W takich sytuacjach odpowiedzialność ponoszą rodzice lub opiekunowie, jeśli nie dopilnowali malucha. Warto pamiętać, że dzieci uczące się jazdy powinny znajdować się na trasach dla początkujących i pod nadzorem dorosłych.
4. Ubezpieczenie – Twój najlepszy przyjaciel na stoku
Czy masz ubezpieczenie narciarskie? Jeśli nie, ryzykujesz ogromnymi kosztami w razie wypadku. Ubezpieczenie OC dla narciarzy może pokryć szkody, które wyrządzisz innym, a polisa NNW zabezpieczy Cię na wypadek własnej kontuzji. W krajach takich jak Austria czy Włochy brak ubezpieczenia może oznaczać, że koszty akcji ratowniczej i leczenia spadną na Ciebie.
5. Przykłady z życia
Marta i nierówna trasa: Marta, doświadczona narciarka, poślizgnęła się na nieoznakowanym lodzie i doznała poważnego urazu kolana. Zarządca stoku przyznał się do winy, a Marta otrzymała odszkodowanie pokrywające koszty leczenia i rehabilitacji.
Tomek i brak kontroli: Tomek jechał za szybko i wjechał w starszego pana, który złamał rękę. Tomek musiał zapłacić za leczenie poszkodowanego i zadośćuczynienie.
6. Jak dochodzić swoich praw?
Jeśli ucierpiałeś w wypadku na stoku, zadziałaj szybko:
- Zabezpiecz dowody – zdjęcia miejsca wypadku, świadkowie, raport ratowników.
- Skontaktuj się z zarządcą stoku – zapytaj o protokół zdarzenia.
- Zgłoś szkodę ubezpieczycielowi.
- Skonsultuj się z prawnikiem, by ocenić, kto ponosi odpowiedzialność.
Podsumowanie
Bezpieczeństwo na stoku zależy od nas wszystkich, ale gdy zdarzy się wypadek, nie jesteś sam. Odpowiedzialność może spoczywać na Tobie, innym narciarzu lub zarządcy stoku. Kluczem jest znajomość swoich praw i szybka reakcja. Pamiętaj – ubezpieczenie i przestrzeganie zasad to Twoja najlepsza ochrona przed nieprzyjemnymi konsekwencjami.